در کودکان، مشکلات زانو به طور کلی اغلب به دلیل زمین خوردن هنگام بازی یا پریدن ناگهانی رخ می‌دهد. این نوع درد زانو به طور معمول طی چند روز از بین خواهد رفت. با این حال، ممکن است عوامل دیگری نیز موجب ایجاد این نوع درد شوند. اغلب درد زانو در کودکان به دلیل استفاده بیش از حد و فشار بر بافت استخوانی نابالغ اتفاق می‌افتد.
برای تشخیص درد زانو در کودکان می توانید به کلینیک سلامت پا پردیس مراجعه کنید تا با اسکن پا کودکتان مشکلات آنها تشخیص داده شده و بهترین درمان برای آنها تجویز شود. در کلینیک ما علاوه بر درمان زانوی کودکان برای درمان درد زانوی بزرگسالان نیز بهترین درمان تجویز می شود.
چه عواملی باعث زانو درد در کودکان می شوند؟
آناتومی مفصل زانوی کودکان به گونه‌ای است که نسبت به مشکلات کوچک و استفاده بیش از حد بسیار حساس است؛ لذا این موارد می‌توانند منجر به بروز درد زانو در کودک شوند. به طور کلی، موارد زیادی وجود دارند که می‌توانند باعث درد زانو در کودکان شوند. از عمده‌ترین عواملی که می‌توانند موجب زانو درد در کودکان شوند، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
• عدم تعادل عضلات ران که از مفصل زانو پشتیبانی می‌کند
• انعطاف پذیری ضعیف زانو و در رفتگی کاسه زانو
• مشکلات مربوط به هم ترازی زانوها، استفاده از روش‌ها و یا وسایل نامناسب آموزشی-ورزشی
• زیاده‌روی در انجام فعالیت‌های ورزشی
نباید فراموش شود که ضربه مستقیم نیز می‌تواند سبب آسیب دیدگی رباط‌ها و تاندون‌ها شود و به درد زانو منجر شود.
علائم زانو درد در کودکان
معمولا، درد قدامی زانو پیوسته شروع می‌شود و با افزایش فعالیت‌های حرکتی بدتر می‌شود. هنگامی که کودک، به طور تکراری زانو را خم می‌کند (مانند پرش، دویدن و دیگر تمرین‌ها)، درد ممکن است تشدید می شود. اگر درمان صورت نگیرد، ممکن است عضلات ران (عضلات چهارسر)، ضعیف شوند. اگر درد زانو ناشی از آسیب باشد، کودک هنگام بالارفتن از پله‌ها، ایستادن یا راه رفتن، ممکن است درد زانوی آسیب‌دیده خود را متوجه شود. این واقعه ممکن است بر ناپایداری زانو بیانجامد، که عموما نتیجه‌ای از آسیب رباط است.
اگر زانوهای کودک یا اطراف آنها ملتهب شده باشند، احتمالا به معنی وجود چرک در مفاصل زانو ناشی از عفونت باکتریایی است و ممکن است به شدت باعث تورم و درد شود که موجب مشکلات در حرکت کودک خواهد شد. اگر زانوهای کودک گرم و قرمز همراه با تورم باشند، احتمال زیاد کودک دچار آرتروز نوجوانی شده است. کودکان ورزشکار ممکن است در منطقه جلوی زانو آرتروز جوانی را تجربه کنند. این وضعیت معمولا در کودکان ۶ ساله تا ۱۶ ساله رخ می‌دهد.
دلایل درد زانو در کودکان
• عفونت باکتریایی
عفونت باکتریایی در ناحیه زانو ممکن است باعث درد، تورم و عدم راحتی زانو در کودکان شود. این مشکل ممکن است باعث محدودیت حرکت و راه رفتن کودک شود. بهتر است در صورت مشاهده هرگونه التهاب در محدوده زانو یا اطراف آن، به پزشک مراجعه کنید، زیرا این ممکن است نشانه ای از ابتلا به التهاب مفاصل زانو باشد. اگر درد یا تورم زانو بیش از یک روز ادامه داشت، توصیه می‌شود با پزشک متخصص مشورت کنید.
• آسیب غضروفی
در بعضی از کودکان، به دلایل ناشناخته قسمتی از غضروف زانو آسیب می‌بیند که می‌تواند به ایجاد درد منجر شود. در این صورت، مراجعه به یک پزشک متخصص از جمله راه‌های قطعی‌تر برای درمان این مشکل است.
• بیماری ازگود اشلاتر
این بیماری شایع زانو معمولاً در کودکانی که به سن بلوغ می‌رسند و یا کودکانی که در دو و میدانی یا ورزش های دیگر فعالیت دارند، رخ می‌دهد و می‌تواند منجر به درد زانو در کودکان شود. این بیماری باعث التهاب زانو می‌شود. همراه با داروها، استراحت مناسب برای بهبودی کودک از این بیماری لازم است.
• زانو جهنده
زانو جهنده دلیل دیگری است که منجر به درد زانو در کودکان می‌شود. این وضعیت دیگری از زانو است که روی تاندون کشکک (تاندونی که زانو را قادر می‌سازد بعد از پریدن یا چمباتمه زدن صاف شود) تأثیر می‌گذارد. پرش یا چمباتمه زدن بیش از اندازه در کودکان فعال می‌تواند فشار شدیدی به تاندون کشکک ایجاد کند و در نتیجه باعث آسیب رساندن به بافت تاندون شود. علائم رایج در زانوی جهنده تورم و یا درد درست زیر کشکک زانو است. به کودکان مبتلا به این شرایط توصیه می‌شود تا زمانی که تورم کاهش پیدا نکند، تمام فعالیت‌های ورزشی یا پرش را متوقف کنند.
• آسیب های زانو در بافت نرم
آسیب دیدگی زانو در بافت نرم کودکان فعال جسمی معمولاً ناشی از استفاده بیش از حد و یا فشار بر عضلات، رباط ها و تاندون های زانو است. اگر درد زانو به این دلیل باشد، استراحت، استفاده از بسته های یخ، فشرده سازی (با استفاده از باند) می‌تواند بهبودی این مشکلات را تسریع کند.
• سندرم درد پاتلوفمورال
سندرم درد پاتیلا (PFS)، یا همان PFS، در قسمت قدامی زانو اتفاق می‌افتد و بیشتر در بین نوجوانان و ورزشکاران جوان دیده می‌شود. این به دلیل فشار زیاد بر روی زانو یا جابجایی مچ پا ایجاد می‌شود. کودکان مبتلا به PFS ممکن است در هنگام انجام حرکات مانند اسکات، پرش یا خم شدن زانو درد این ناحیه را تجربه کنند. برای درمان این بیماری، استراحت،استفاده از بسته‌های یخ و استفاده از باندهای فشرده مفید است. اگر درد ادامه دارد یا شدیدتر می‌شود، بهتر است با پزشک مشورت کنید.
• التهاب مفصل کوادری سپس
التهاب عضله چهارسر ران به عنوان یک مشکل از آسیب یا کشیدگی عضلات چهارسر ران در زانو رخ می‌دهد و می‌تواند منجر به درد زانو در کودکان شود. این وضعیت در نوجوانانی که فعالیت‌های ورزشی مانند فوتبال، دو و میدانی یا فعالیت‌هایی انجام می‌دهند که نیازمند دویدن زیاد هستند، رایج است. در این حالت، درد زانو همراه با تورم و ضعف اتفاق می‌افتد و کودک مبتلا ممکن است درد در ناحیه زیراندام و در بالای کشکک را تجربه کند.
• تومورها
یکی از علل نادر درد زانو در کودکان، وجود تومورها در اطراف ناحیه زانو است. این تومورها اغلب با درد زانو همراه هستند. برای درمان این مشکل، توصیه می شود حتما با پزشک مشورت کنید.
تشخیص درد زانو در کودکان
در حالی که درد در حال رشد در کودکان ۵-۶ ساله معمول است، یک نوجوان یا کودک می تواند از آسیب جدی زانو رنج ببرد، به خصوص اگر کودک در ورزش‌های بدنی فعال باشد. کودکانی که در ورزش‌های فعال مانند دویدن و فوتبال و یا در ورزش‌های مختلف درگیر هستند بیشتر در معرض آسیب دیدگی زانو قرار دارند.
کشش زانوها قبل از شروع به فعالیت و یا قرار دادن یخ روی زانوها بعد از انجام فعالیت می‌تواند روش‌های مفیدی در جلوگیری از آسیب دیدگی زانو باشند. تشخیص علت زانو درد در کودکان باید توسط بهترین پزشک صورت بگیرد. در صورت مشاهده هرگونه درد طولانی مدت در ناحیه زانو کودکتان حتما در اسرع وقت برای جلوگیری از بروز عوارض جبران ناپذیر به یک متخصص خوب مراجعه نمایید.
روش های درمان زانو درد در کودکان
تا زمانی که مشکل کودک توسط یک متخصص ارزیابی نشود، باید از انجام هر گونه فعالیتی که ممکن است زانوها را آسیب بزند، پرهیز کرد. برای درمان درد زانو، می‌توان از روش‌های زیر استفاده کرد:
حمام گرم، به ویژه قبل از خواب، ممکن است به کاهش درد زانو کمک کند.
قرار دادن کمپرس یخ پیچیده شده در حوله بر روی زانو، می‌تواند در کاهش تورم و التهاب زانو، و همچنین در رفع درد زانو موثر باشد.
تا زمانی که درد زانو تسکین یابد، فعالیت‌هایی که ممکن است زانوها را آسیب بزند، باید متوقف شوند.
مالش ملایم ناحیه آسیب دیده، می‌تواند به کودک احساس بهبود ببخشد.
کشش آرام ساق پا و ران‌ها در طول روز، می‌تواند باعث تسکین درد زانو شود و یا از تشدید آن جلوگیری نماید؛ البته توجه داشته باشید که انجام تمرینات کششی ممکن است برای کودکان خردسال چالش‌برانگیز باشد.
از این که به کودک داروهای مسکن مثل استامینوفن یا ایبوپروفن بدهید، اکیدا اجتناب فرمایید؛ زیرا مصرف داروهای حاوی آسپرین در کودکان می‌تواند موجب بروز یک بیماری نادر اما جدی به نام سندرم “ری” شود.
توجه داشته باشید که کودک تان وزن مناسبی داشته باشد، زیرا اضافه وزن می‌تواند مفاصل زانو را تحت فشار قرار داده و سبب تشدید درد شود.
چه زمانی باید به متخصص مراجعه کرد؟
اگر درد زانو بیش از دو هفته ادامه داشته باشد و تأثیرات زیادی بر عملکرد و کارهای روزانه کودک داشته باشد، ممکن است نیاز به مراجعه به پزشک داشته باشد.
اگر در نتیجه این درد کودک به لنگیدن بیفتد یا به آسیب زانویی منجر شود، همچنین می‌توانید به کلینیک سلامت پا پردیس مراجعه کنید . با انجام اسکن پا در این مرکز می‌توان با توجه به وضعیت خاص شما، بهترین راهکار درمانی را برای شما تعیین کرد.
