علت کمر درد ناشی از گودی کمر: کمردرد یکی از شایعترین مشکلاتی است که بسیاری از افراد در طول زندگی خود با آن روبرو میشوند. این نوع درد معمولا به دلیل مشکلات در ستون فقرات ایجاد میشود که بهعنوان تکیهگاه اصلی بدن شناخته میشود. برای رفع کمردرد، لازم است علت آن بهطور دقیق بررسی شود.
امروزه کمردرد نسبتاً شایع شده است و یکی از اصلی ترین علل مراجعه افراد به پزشک ، درد کمر است. درد کمر را میتوان هر جایی از بدن در امتداد ستون فقرات (از گردن تا لگن) احساس کرد. این درد ممکن است شدید باشد و کار و فعالیت فرد را مختل کند، اما غالباً بعد از مدتی خود به خود بهبود مییابد. اگر برای کمردرد خود به دنبال دکتر خوب هستید، میتوانید از طریق کلینیک سلامت پا پردیس اقدام کنید. در کلینیک سلامت پا پردیس علاوه بر درمان کمردرد، مشکلات دیگری مانند آرتروز زانو، میخچه و… نیز درمان میشود.
گودی کمر یا قوس ستون فقرات چیست؟
اگر قسمتی از ستون فقرات که با لگن مفصل میشود به جلو متمایل شود، یک ناهنجاری به وجود خواهد آمد که ستون فقرات کمری باید این منحنی و برگشت به حالت عادی را به عهده بگیرد. این ناهنجاری با نام گودی کمری شناخته میشود. قوس طبیعی کمر با یک زاویه متوسط ۳۹ تا ۵۳ درجه تعیین میشود. تفاوتهای زیادی در زاویهی کمری بین افراد مختلف وجود دارد، اما وقتی انحنای ستون فقرات کمری بسیار زیاد باشد، به آن هایپرلوردوزیس یا گودی شدید کمری گفته میشود که به معنی افزایش زاویه کمر (لوردوز کمر) است.
در میزان انحنای گودی کمر، استخوانها، ماهیچه ها، رباطها و دیسکهای بین مهرهای نقش اساسی دارند. بدون کمک همهی عضلات بدن، عملکرد عضلات لگن نمی تواند ثبات کافی داشته باشد. تثبیت مرکزی ستون مهره توسط عضلات مخصوصی مانند مولتی فیدوس، عرضی شکمی و عضلات داخلی کمر پشتیبانی میکنند. آنها با کنترل حرکات، ثبات مهرهها را فراهم کرده و همچنین به تثبیت آن عضله کمک میکنند.
مهرههای تحتانی کمر و فوقانی لگن در خانمها ضعیفتر هستند، فضای نسبتاً بیشتری دارند و زاویههای لگنی بزرگتری نسبت به مردان دارند. این ویژگیهای آناتومیکی میتواند نورولوژی تغییر یافته مهرهها حین بارداری را توضیح دهد.
علاوه بر این، مرکز جرم تنه در یک تراز تقریبی با باسن حفظ میشود و در نتیجه بار بیومکانیکی را کاهش داده و کشش ستون فقرات را تسهیل میکند. مزیت این لوردوز عمیق تر در ستون فقرات زنان کیفوتیک (دارای غوز پشتی) است زیرا که فضای بیشتری برای رشد جنین به وجود می آورد. نکته منفی این ویژگی مورفولوژیکی، کاهش اندازه در نتیجه فواصل بین مهرهها است که به نوبه خود ممکن است به کمردرد که معمولاً در بارداری تجربه میشود، کمک کند.
کمردرد مربوط به هایپرلوردوز
افزایش قوزک کمر، میزان فشار در ناحیه کمر را افزایش میدهد و مرکز تعادل بدن را تغییر میدهد. این افزایش زاویه و فشار ممکن است به همراه وضعیت نادرست و کمر درد همراه باشد. از نظر بیومکانیکی، افزایش قوق طبیعی کمر، با افزایش احتمال کمردرد همراه است. با این حال، تحقیقات متعدد نشان داده است که کمردرد به طور مستقیم با هایپرلوردوز کمری ارتباط ندارد.
وجود عواملی که به میزان بالاتری به لوردوز کمک میکنند، امری حیاتی است. این عوامل اتیولوژیکی مانند ضعف عضلات تنه، ضعف عضلات کمر، ضعف عضلات ران و ضعف همسترینگ و … ممکن است باعث بروز کمردرد شوند. لازم به ذکر است که فقط قوس شدید کمر به تنهایی عامل اصلی کمردرد نیست؛ بنابراین این نتیجهگیری منطقی نیست که بین کمردرد و اندازه قوس کمری رابطه وجود دارد
ممکن است ضعف عضلات تنه به شکل قوس کمر و در نتیجه کمردرد منجر شود. عضله عرضی شکمی و عضلات داخلی تنه در بیماران مبتلا به گودی کمر شدید عملکرد نامناسبی دارند. وجود ارتباط بین ضعف ماهیچههای تنه و افزایش زاویه کمر میتواند علت کمردرد باشد. ضعف در عضلات کمر و لگن میتواند به اختلالات در چرخش لگن و ناهنجاریهای زوایای کمری منجر شده و احتمال ابتلا به اختلالات اسکلتی عضلانی را افزایش دهد.
علت درد در ناحیه گودی کمر
۱- فشار عضله یا کشیدگی رباط
یکی از رایجترین انواع درد در ناحیه کمر از رباطهای رگ به رگ شده و عضلات کشیده ناشی میشود. اگرچه افرادی که عضلات ضعیفتری دارند، در معرض خطر بیشتری هستند، حتی ورزشکاران حرفهای نیز ممکن است از آسیب کمر و اسپاسم رنج ببرند. بلند کردن اجسام سنگین یا انجام بلندکردن نادرست اجسام، میتواند فشار زیادی به ستون فقرات وارد کند و به ماهیچهها و تاندونها آسیب برساند.
۲- دیسک کمر
دیسک کمر (معروف به گرفتگی دیسک یا بیماری دیسک لیز) یک بیماری شایع است که در آن هسته نرم و انعطافپذیر دیسک نخاعی، که ضربهگیر بین مهرههای ستون فقرات است و فشار بیرونی و پایداری آن میگیرد، از محفظه سخت و خارجی آنولوس بیرون میزند. دیسک کمر میتواند از طریق فشار بیش از حد، سایش طبیعی یا پارگی نامناسب ایجاد شود. اگرچه برخی از موارد ممکن است خیلی دردناک باشند، به ویژه زمانی که فشار بر تارهای عصبی در ستون فقرات ایجاد شود، اما موارد دیگری هم وجود دارند که هیچ دردی حس نمیشود، و تنها نشانهای قابل توجهی از بیحسی یا گزگز در اندام آسیب دیده وجود دارد.
۳- آرتروز در ستون فقرات
آرتروز میتواند باعث سفتی و درد در دست و پا شود؛ اما بسیاری از افراد ممکن است ندانند که این بیماری ممکن است بر روی ستون فقرات تأثیر بگذارد. هر مهره در این ستون با دو مفصل وجهی و یک دیسک بین مهرهها به مهره پایین و بالای خود وصل میشود؛ مانند سایر مفاصل در بدن، مفاصل وجهی نیز ممکن است در معرض تحلیل و التهاب قرار گیرند و این موضوع میتواند منجر به درد قابل توجهی در ناحیه گردن و کمر شود.
با بالا رفتن سن، غضروفها و خارهای استخوانی ضعیفتر میشوند که ممکن است منجر به کمبود تحرک در مفاصل گردد. این وضعیت به مرور زمان میتواند باعث تحریک، التهاب و درد در مفاصل شود و علائم درد را به مغز منتقل کند. آرتروز یک بیماری قابل شفاء نیست، اما اصلاح سبک زندگی میتواند در بهبود تحرک و درد کمک کند. با استفاده از روشهای مناسب، ممکن است علائم مانند درد را کاهش داده یا حتی به طور کامل رفع کنیم.
اختلال عملکرد مفصل ساکروایلیاک
نقص مفصل ساکروایلیاک معمولاً در صورتی ایجاد میشود که مفصل به دلیل ضربه، تحلیل رفتن، ساییدگی یا پارگی های مختلف تحت فشار قرار میگیرد. برای مثال، حوادث وسایل نقلیه موتوری، زخوردن، بلند کردن و پیچاندن، زایمان طبیعی و بارداری، آرتروز، جراحی قبلی در منطقه فقرات کمری یا عفونت های قبلی میتوانند منجر به مشکلات مفصل ساکروایلیاک شوند. در واقع، حدود ۱۵-۳۰٪ از افراد با درد مزمن در ناحیه کمر ممکن است مفصل ساکروایلیاک خود را دچار نقص کرده باشند.
پیشگیری از درد در ناحیه گودی کمر
در حالی که کار کردن به مدت طولانی نشسته به درد پایین کمر منجر میشود، افرادی که برای مدت طولانی در حال کار در یک محیط نشستهاند ممکن است این مشکل را داشته باشند. اگر بخاطر شغل خود به نشسته بودن مجبور هستید، سعی کنید چند بار در طول روز از صندلی بلند شوید و به مدت چند دقیقه پیاده روی کنید. این تمارین کمک میکنند تا کمرتان را در حالت سالم نگه دارید.
ورزش و نرمش روزانه برای سلامتی بدن بسیار حائز اهمیت است. ورزش برای تقویت عضلات و ماهیچهها بسیار اساسی است و اگر فعالیت ورزشی انجام ندهید، عضلات و ماهیچههای شما ضعیف خواهند شد که میتواند باعث ایجاد آسیبپذیری بدن شود و احتمال ابتلا به دردهای کمر را افزایش دهد. بنابراین، بهتر است که ورزش جزو برنامههای روزانه خود قرار دهید تا از سلامتی بدن خود محافظت کنید.
طی روز باید از مایعاتی مانند آب و نوشیدنیهای گرم و سرد استفاده کنید. این موضوع باعث ایجاد فضای خالی بین مهرههای ستون فقرات میشود. حتما باید مراقب باشید که ستون فقرات همواره مرطوب باشد و از خشکی آن جلوگیری کنید. نوشیدن مایعات همراه با تحرک و ورزش، منجر به تقویت ستون فقرات و پیشگیری از دردهای پایین کمر میشود.
وقتی اجسام سنگین را بلند میکنید، از توانایی خودتان استفاده کنید و حرکات را با دقت و صحیح انجام دهید. حتما این تمرینات را تحت نظر مربی متخصص انجام دهید تا از آسیب جلوگیری شود.
درمان درد در ناحیه گودی کمر
روند درمان کمردرد معمولاً به این موضوع بستگی دارد که آیا درد حاد است یا مزمن. در بیش از ۹۰ درصد موارد، مشکلات کمردرد و دردهای پایین کمر بیماران با استفاده از روشهای بدون جراحی و نوین درمان میتوانند بهبود یابند. به عنوان راهنمایی عمومی، توصیه میشود که برای درمان کمردرد خود به کلینیک سلامت پاپردیس مراجعه کرده و از مشاوره پزشکان این کلینیک بهره ببرید.
آدرس شعبه تهران:تهران زعفرانیه، خیابان مقدس اردبیلی، روبروی مجتمع تجاری پالادیوم، ساختمان پیراسته ، طبقه ۴، واحد ۴۱
تلفن تماس و نوبت دهی: ۰۹۱۲۹۳۷۱۰۸۳
آدرس شعبه کرج: چهارراه طالقانی، به سمت میدان سپاه، روبروی داروخانه هلال احمر، ابتدای بلوار قائم، ساختمان جهان نما، طبقه ۵، واحد ۱۵
تلفن تماس و نوبت دهی: ۰۹۳۵۹۵۹۶۳۵۳ و ۰۲۶۳۲۷۴۶۸۹۰
